ГАЛСАНСҮХИЙН ЕРТӨНЦӨД ТАВТАЙ МОРИЛ!
(“Постмодерн дөрвөн улирал” номын өмнөтгөл)

Түний хувьд нар 33 жил мандаж байна. “Яруу найргийн шинэчлэлийн
төлөх 100 жилийн дайн”. Хамгийн анхных нь “Хүн судлал ”. 1995 он. “Монгол уран
зохиол ” хэвлэлийн газар. “Ардын эрх”-ийн фотостудид авахуулсан чармай нүцгэн
зураг . Яг тус газар нь АПУ-ийн цаган архины лонх. Тэр лонх хоосон байсан уу, одоо
хэн ч мэдэхгүй .
Ер нь түний гэрэл зургууд бас шүлэг шигэ. “Уланбатар ” сонин. Маш
том үнэтэй хамт патиардулсан . Үнэ нь мөрч , Галсансүх ярилцлага өгсөн. Иоси ф
Бродский өөрө түнд гарын үсэгтэй номо явуулсныг тэгж л мэдсэн . “Үнэдэй
нютаг ”.
С .Энхбаярын магтаал . “Модернист фронт командлагч ”. Бараг л генерал
цол . Генерал том том юм ярьж бичсэн . Тэгэд байхаар нь “Зүгэр л байгарай” гэд
шазруун шүмжлэгч алтан мөрдсөө буцаагад хуу татаж авсан . 90-ээд оны эхэн үе.
Түүнээс ч өмнө, 1988 он. “Утга зохиол , урлаг ” сонин. Хэрэв би
андурагүй бол , С.Пүрэвийн өмнөх үг. Содон , хөрхөн шүлгүд. “Надя Рушевад ”
г.м. Бас... “Эмээгийн үлгэрийн үмх шар тос шиг сар ”. Түний анхны этгэд сар . Дара
нь олон сар бий болсон . Нэг нь “Мөнгөн сар ”, нөгө нь “Торгон сар ”, гурав дахь нь
цагны нүр шиг...
Цаг хугацаа маш хурдан . Бүр хэтэрхий хурдан . 90-ээд оны дундур. Төрийн
төв хэвлэлийн сурвалжлагч . МУИС-ийн оюутан С.Анудар түнд Ленинградын
андерграунд хамтлагудын тухай амьд домог ярьж уруу татсан . Бас филосо фи ярьсан
байх. “Ямааны умс , Ясперс...” г.м. Гребен щиковыг талийгач таньдаг байсан юм .
Талийгач болохоос нь өмнөх үе. Галсансүх гашиш зажилж, зэрлэг олсны үйрмэг
татаж үзсэн . Гоёор хэлье л дээ : марихуан . Бас нэг хямдхан арга бий. Седуксин . Одоо
бол аптекуудад хориглосон . Хорьсон нь зөв. “Билгүн судар ”. Эхний нүрний гоё
хөрөг дээрх (гэрэл зургийг Б.Тошка ) тэр Анудар энэ хорвоогоос өөрө явчихсан .
“Хангай” зочид буудал .
Ардын эрх”-ийн хит парад. Зохиолын дуны шоу . ШБОС . Саначлагч нь
Галсансүх . Дара нь “АЭ ”-ээс гарсан . “Амрах агшин” сонин. 17... З, за энэ тухай
нуршад яахав . Түний шинэр хэвлүүлж буй хоёр номын нэг дээр нь тодорхой
байна билэ. Шинэ alma father – Д.Төрмөнх . “Нохойн орон” кино. Тэр байдгара
халууцчихсан , шүлэг уншад. Англи subtitle: 1,2,3,4,5,6,7. I need seven causes to die.. ч
бил үү? ДСНК-д киноны нэлт болоход нэг охин ингэж асуужээ : “Тэр согтуу байга
юм уу?”. Галсансүхийн хариулт сонгодог : “Намайг цо эрүл байхад хүмүс согтуу
гэж хардаг . Согтуу явахад харин эрүл байна гэдэг юм ”.
90-ээд он дусав . “Ноцтой мэдээ ” сонин. Галсансүхийг хүмүжүлсэн сайн
бизнес . Сайн эхнэр . Хөрхөн хү. “Яруу найргийн шинэчлэлийн төлөх 100 жилийн
дайн”. Хавтсан дээр нь хувцастай Галсансүх . Бие чөтгөр, хувцас бурхан . Маш өндөр
үнэлцгээв . Утга зохиолын шилдэг бүтээл . “Алтан өд-2002”. МЗЭ-ийн шагнал . Улан-
Үүдийн их надмаас Гран -при.
Москва -хамгийн яру найрагч хот . Горькийн сургуль -хамгийн гоё
сургууль . Евгений Рейний шавь болов . Бродскийн найз, Ахматовагийн шавь нөгө
Рейн шү дээ . Тэгэхээр Галсансүх одоо Анна Ахматовагийн grand-pupil. Тэгэд энэ
номыг бичиж иржэ.
1,2,3,4,5,6,7. Энд лав л арвандолоон Галсансүх байна.
Зарим нь ерөлч.:”Бухимдалгүй сэтгэлийн байгальдаа бүгдийг тань урих
болтугай ”. Зарим нь бө: “Бүгдийг захирдаг бүрэн эрхтэй гэл үү? Бүтэн нойртой
хонохыг чинь харна аа. Нойрыг чинь авна аа. Ээ, хэг хэг ...” ХХI зууны тамлагуд .
Зарим нь Сүж уулын амрагч. Тэр маш өвөрмөц эрэл хийжэ. Ер нь эрэл
хийхгүйгэр яруу найрагч байх боломжгүй юм . Зарим нь бясалгагч : “Хоосон лонх
дүрэн уйтгар”. Мэдрэмж хамгийн чухал нь.
Зарим нь гариг хорондын гийчдийг харуулдан уулын оройд суугч . Эгэ
л Walt Disney мэт : “ Жаран хөлт жаргалтайгаар намайг төлнө”. Нөгө тунгалаг хар
шоргоолжны амрагийг санана уу? Нөгө далавчаа гэтлээ архидсан согтуу эрвэхийг
дурсана уу?
Зарим нь панк. Лимоновын “Это я, Эдичка ” романы Central Park, эсвэл
Диогенийг санагдуулах цадигүй мөрүд. Яруу найрагч хүн юунд ч хашигдаж
хоригдож баригдах ёсгүй. Бөө, яруу найрагч хоёр онгодоо захирах гэж оролдвол бө
нь өвдөж үхнэ, яруу найрагч нь хөрхийлөлтэй юмс үлдээнэ .
Зарим нь нутгархуу : “Чойномд бичсэн захидал ”. Бас их үндсэрхэг .
Хятадын чимээгүй аюул . Аргагүй л дээ . Дадалын буриад . Нармай Монголын үзэл бол
буриадуудын ясны үзэл .
Зарим нь Москвад чөтгөртэй шүлэг тэрлэжээ . Аа , тийм. “Буг чөтгөртэй
таарсан бодит явдлууд ”. Өнгө өнгийн хавтастай ном . Галсансүх доло хоногийн өдөр
бүрийн өнгийг тогтоожээ . Бүтэн сайн ямар өнгөтэйг та мэдэх үү? Эсвэл Баасан гараг
ч юм уу? Мэдье гэвэл чухам хэрэгтэй ном тань энэ. Уншигтун . Энэ бүхэн Баатарын
Галсансүхийн hyper-ертөнц . Тэр ертөнцөд тавтай морилогтун !
“Эцэст нь ганц юм хэлье : Хашгирч хамаг сэтгэлээ нэ!
Эргэн тойронд чинь нам гүм болно . Энэ хариулт нь!” *
* - Энэ хос мөрийг Таны мөд унших шинэ номноос эшлэв.
Г .АЮУРЗАНА.
2005.07.04

. Сэтгэгдэл бичих

Сэтгэгдлүүд